El Cezeri, tam adıyla İsmail el-Cezeri (Arapça: إسماعيل الجزري), 12. yüzyıl İslam dünyasında yaşamış olan büyük bir bilim insanı ve mühendistir. Asıl adı Cemalüddin İsmail olan El Cezeri, yaklaşık olarak 1136 yılında günümüzdeki Azerbaycan sınırlarında yer alan Cürcan şehrinde doğmuştur ve 1206 yılında Mısır’da vefat etmiştir.
El Cezeri, mekanik ve mühendislik alanında çok önemli katkılarda bulunmuştur. En önemli eseri olan “El-Camiu’l-Baki fi İlmil- Hiyel” adlı kitabında, otomatik makineler, saatler, su saatleri, mekanik aletler ve diğer çeşitli icatlar hakkında detaylı bilgiler vermiştir. Bu kitap, Orta Çağ’da Avrupa’ya çevrilen ilk mühendislik eseri olma özelliğini taşır.
El Cezeri’nin icatları arasında otomatik kuş figürlü bir içki servisi, müzik aletleri, mekanik oyuncaklar ve su saatleri gibi çeşitli cihazlar bulunmaktadır. Onun eserleri, döneminde ve sonraki yüzyıllarda Avrupa’da büyük bir ilgi ve etki uyandırmıştır.
El Cezeri, insanlığın teknolojik ilerlemesi için önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilen çalışmalar yapmış ve mühendislik alanında büyük bir miras bırakmıştır. Bugün de onun çalışmaları, bilim ve teknoloji tarihindeki önemini korumaktadır.
El Cezeri Hayatı
El Cezeri’nin hayatı hakkında çok fazla kesin bilgi olmamakla birlikte, genel olarak yaşamı ve çalışmaları hakkında bilinenler şunlardır:
El Cezeri, yaklaşık olarak 1136 yılında Cürcan şehrinde doğmuştur. Cürcan, günümüzde Azerbaycan sınırlarında yer alan tarihi bir şehirdir. İsmail el-Cezeri’nin tam adı, Cemalüddin İsmail’dir.
Genç yaşta bilime ve mekanik konulara olan ilgisini keşfeden El Cezeri, mühendislik alanında önemli bilgiler öğrenmek için çaba göstermiştir. Dönemindeki bilgi birikimini öğrenmek üzere çeşitli yerlere seyahat etmiş ve farklı bilim insanlarından dersler almıştır.
El Cezeri’nin en ünlü eseri olan “El-Camiu’l-Baki fi İlmil-Hiyel” adlı kitabını Mısır’da yazdığı düşünülmektedir. Bu kitap, mekanik aletler ve icatlar hakkında detaylı bilgiler içerir ve otomatik makineler, saatler, su saatleri ve mekanik oyuncaklar gibi birçok konuyu kapsar.
El Cezeri’nin dönemindeki teknolojik bilgi ve deneyimleri, eserleri Avrupa’ya çevrilen ilk mühendislik kitabı olma özelliğini taşımıştır. Çalışmaları, Orta Çağ’da bilim ve teknoloji alanında büyük bir ilgi uyandırmış ve Avrupa’da da etkisini göstermiştir.
1206 yılında Mısır’da hayatını kaybeden El Cezeri, bilim ve mühendislik alanında bıraktığı mirasla çağının ötesinde bir bilim insanı olarak anılmaktadır. Onun çalışmaları, günümüzde de bilim tarihinde önemli bir yere sahiptir ve teknolojik ilerlemeye olan katkıları saygıyla hatırlanmaktadır.
