Solucan deliği, evrenin birçok yerinde bulunan uzak mesafeleri hızlı bir şekilde kat edebilmeye yardım eden ve uzay-zaman düzleminin farklı lokasyonlarını birbiriyle birleştiren tamamen teorik tünellerdir. Başka bir değişle evrenin kestirme yollarıdır da denebilir.
Diyelim ki Andromeda galaksisinde yaşanabilir bir gezegen keşfettik ve oraya gitmek istiyoruz. Ama bir problem var, çok uzak! Peki bu kadar yolu daha hızlı gitmenin bir yolu yok mu? İşte burada solucan deliği devreye giriyor. Yukarıdaki fotoğraftan da anlayabileceğiniz üzere bu delikler, uzayı-zaman’ı bükerek uzayın iki noktası arasında bir “köprü” oluşturur ve aslında çok uzak mesafelerde olan bu iki noktayı birbirine bağlar.
Solucan deliği teorisi kolay anlatılmak için genellikle bir kağıt üzerinde gösterilir. Kağıt ikiye katlanır ve ortasında dairesel bir delik açılır. İkiye katlanmış kağıt uzayı, kağıttaki daire şeklindeki delik ise solucan deliğini temsil eder. Genel anlatımlarda 3 boyutlu uzayı 2 boyutlu kağıtta anlattığımız için solucan deliği uzayda bulunan bir daire sanılır, ama bu yanlıştır. Peki 3 boyutlu daire nedir? Elbette küre.
Tabii unutmadan eklemeliyiz ki; genel görelilik kuramı sayesinde hayatımıza girmiş olan solucan delikleri, teoriye göre yüksek radyasyon ve egzotik birçok maddenin bulunduğu yerler.
Solucan Deliği Teorisi Nasıl Ortaya Çıktı?
Albert Einstein, 1935 yılında genel görelilik kuramına dayanarak uzay-zaman düzleminde bazı köprülerin bulunduğunu iddia etti. Dört boyutlu olan uzay-zaman düzleminde iki noktayı bağlayan ve aralarında deyim yerindeyse “kestirme yollar” oluşturarak yolculuk süresinin azalmasını sağlayan bu teorik kanallar, Albert Einstein tarafından solucan delikleri olarak adlandırılmıştı.
Genel göreliliğin matematiksel ifadeleri, solucan delikleri teorisini destekleyen nitelikte olsa da günümüze kadar konuyla ilgili somut bir keşif yapılmadı. Genel göreliliğe göre bir ihtimal daha var, teorik olarak var olan solucan deliklerinin her iki ucunda birer kara delik olabileceği ihtimali…
Bilim Kurgu İçin Büyük Bir İlham
Birçok film senaristi, solucan deliklerini filmlerine konu yapmıştır ve birçok izlemeye değer film, solucan deliklerinde yapılan yolculuk hikayelerine çokça yer verir. Ancak iş gerçeğe gelince, bu kadar basit bir şey değil aslında. Henüz varlıkları bile teorilerden ibaret, kesin değil.
Evrenin ilk oluştuğu dönemlerde solucan deliklerinin çok küçük olduğu, ancak günümüze kadar ciddi anlamda büyüdüğü düşünülüyor. Teoriye göre solucan delikleri egzotik maddelerden oluşuyor ve bu madde, yoğun miktarda negatif enerji ve yüksek basınç içeren bir fenomen olarak açıklanıyor.
İddia o ki eğer bir solucan deliği, yeteri kadar egzotik maddeden oluşursa; teorik olarak uzayın birçok noktasına bilgi gönderilmesini hatta olası yolculukları mümkün kılabilir.
Solucan Delikleri Evrenler Arası Geçiş Olabilir Mi?
Solucan delikleri yalnızca evrendeki iki noktayı değil, iki ayrı evreni de birbirine bağlıyor olabilir! Bazı bilim insanları ise çıtayı bir basamak daha yükseltiyor ve solucan deliğinin, bir ucunun spesifik durumlarda zaman yolculuğuna olanak verebileceğini iddia ediyor. 2018 yılında ölen Stephen Hawking ise bunun imkansız olduğunu savunuyordu.
Uzun yıllar süren araştırmalara karşın bilim insanları, solucan deliklerinin nasıl çalıştığından hala emin değiller. “Onlar evrenin bir parçası mı yoksa teknoloji sayesinde var veya yok olabilirler mi?” bilinmiyor. En merak edilen ise insanlar bu kanallarda seyahat edebilir mi? Şu an için tüm bu soruların cevabı ortak, henüz bilmiyoruz.
Şimdilik sadece teorik olarak var olan solucan deliklerinin, noktadan diğerine veya zamanlar arası seyahate olanak sağlayan tüneller olduğu umuluyor. Bir varlığın teorik yönden var olması, pratik olarak da gerçek olma ihtimalini artıran bir olgudur. Ancak henüz solucan deliklerinin varlıkları ispatlanamadı. Kim bilir, belki gerçekten evrenimizde veya bir başka evrende herhangi bir noktaya “kestirmeden” seyahat etme şansımız vardır; hepsini gelecek gösterecek!
